Ethereum madenciliğine
başlamadan önce bilinmesi gereken noktaları ve terimleri bu makalemizde ele
alıyor ve nasıl Ethereum kazanabileceğinizi anlatıyoruz.
Dijital para
birimleri, güçlü ekran kartlarının çıkması ve Bitcoin’in kısa zamanda yüksek
değere kavuşması sonrasında daha da
popüler olmaya başladı. Ethereum da (ETH) son zamanlarda oldukça popüler olan
bir dijital para birimi. Firmaların stoklarının tükenmesine neden olan Ethereum
gün geçtikçe daha fazla kişinin dikkatini çekiyor. Windows’ta dahi oldukça
kolay bir şekilde yapılabilen Ethereum madenciliği, bu dijital para birimini
daha da çekici kılıyor. Şu anda Ethereum’un güncel piyasa değeri 1 Ethereum
için 200 doların üzerinde. Peki Ethereum madenciliği nasıl yapılır? Öncesinde
anlamanız gereken bazı noktaların üzerinde duralım ve daha sonra uygulamaya
geçelim.
Blockchain nedir?
Her para birimi gibi
dijital para birimlerinin de bir kaydının tutulması gerekiyor. İşte burada da
blok zinciri devreye giriyor. Blok zinciri, hesap hareketlerinin kaydını temsil
eden bir veri yapısı. Ethereum ve Bitcoin gibi dijital para birimi
sistemlerinde her hesap hareketi dijital olarak imzalanıyor ve kimse bu kayda
müdahale edemiyor. Böylece hem hesap defterinin kendisi hem de içindeki hesap
hareketleri güvence altına alınmış oluyor.
Peki siz bu blok
zincirinin neresindesiniz?
Madenciler ağ
üzerindeki hareketleri izler ve geçerli gördükleri her şeyi (ücret, kod ve
kimin hangi parayı kontrol ettiğine dair muhasebe geçmişine bağlı olarak)
bloklarda bir araya getirir.
Ağa dahil olup
madencilik yazılımınızı çalıştırdığınızda bilgisayarınız, işlemcinizin veya
ekran kartınızın gücünü kullanarak bu blokların bir dökümünü (hash) oluşturur.
Başarılı bir döküm, benzersiz
bir “İş İspatı” (Proof of Work – PoW) oluşturur ve madencinin söz konusu blok
üzerinde çalıştığını kanıtlar.
Eğer ağın geriye
kalanı dökümü alınmış bu bloğu geçerli olarak kabul ederse, blok kalıcı olarak
blockchain olarak adlandırılan zincire dahil edilir.
Ne kadar güçlü bir
sisteminiz varsa blokları o kadar hızlı işleyebilirsiniz. Ethereum’da olan tüm
işlemler de gizli bloklar içerisine gömülmektedir. Bu bloklar, bankaların
yaptığı yığılı alım satım işlemlerine benzetilebilir. Blokların boyutu içerisindeki
alım satım işleminin miktarına bağlı olarak değişebilir.
Ethereum Blockchain
ile Bitcoin Blockchain arasındaki fark
Ethereum, Bitcoin’den
farklı bir hashing (doğrulama, döküm alma) algoritması kullanıyor. Bu da onu
Bitcoin madenciliği için özel olarak geliştirilen donanımlarla uyumsuz hale
getiriyor. Ethereum’un algoritması Ethash ismiyle geçiyor. Memory-hard olarak
sınıflandırılan bu algoritma, yüksek miktarda bellek kullanımını zorunlu
kılıyor. Bu da Ethereum madenciliği yapabilecek ASIC’lerin üretilmesini
engelliyor. Buradaki amaç, özel donanım satın alabilecek kişi veya kurumların
fırsat eşitliğini bozmasının önüne geçmek. Algoritmanın bu bağlamda özellikle
GPU madenciliği için daha uygun olduğunu söyleyebiliriz.
ASIC: Application
Specific Integrated Chip, yani Uygulamaya Özel Geliştirilen Entegre Yonga
diyebiliriz. ASIC’ler Bitcoin madenciliği için özel olarak üretilen
yongalardır.
Hashrate, Zorluk ve
Fiyat
Toplam ağ hashrate’i
(yani ağın blok oluşturma gücü) 2016’nın ikinci çeyreğinden beri artmakta. DAO
krizinden sonra bir çöküş yaşandı ama bu çöküş kısa süreli oldu, daha sonra
işler yoluna girdi.
Ethereum ağının
hashrate grafiği.
Peki DAO krizi neydi?
Bundan da kısaca bahsedelim. DAO (Decentralized Autonomous Organization – Merkezi
olmayan otonom organizasyon) Ethereum dijital para biriminin girişim sermayesi
fonudur. Herhangi bir ülkeye ya da eyalete bağlı değildir. Hem ticari hem de
ticari olmayan amaçlarla yapılan Ethereum madenciliğinin sermayesini oluşturan,
merkezi olmayan, kendi kendine işleyen bir organizasyondur.
Haziran 2016’da DAO
kodunda açık bulan bir takım kullanıcı yaklaşık 60 milyon dolarlık Ethereum
çaldı. Ethereum da bundan sonra mecburi çatallaşma (hardfork) yoluna gitti ve
Ethereum Classic (ETC) ve Ethereum (ETH) olarak ayrıldı. Ethereum Classic
(ETC), eski sistemi ve 1.920.000. bloğa kadar da Ethereum ile aynı blok
zincirlerini kullanıyor. Bu noktadan sonra oluşturulan bloklar ise sadece
Ethereum (ETH) ağının bir parçası haline geliyor.
Burada ortaya çıkan
bir soru da Ethereum madenciliği yapan kişi/donanım sayısı artmasına rağmen
neden blokların daha hızlı bir şekilde işlenemediği. Cevap zorluk. Ethereum
ağına daha iyi sistemleri olan madenciler eklendikçe blokların zorluk seviyesi
de buna bağlı olarak artıyor. Ağ, blokların zorluk seviyesini sadece 15
saniyelik aralıklarla koruyabiliyor. Aşağıda zorluk seviyesini gösteren grafiğe
göz atabilirsiniz.
Hashrate ve zorluğun
artmasının sebebi de ekonomik bir neden: Fiyat.
Ethereum’un ABD Doları
karşısında günden güne kazandığı değer.
Ethereum
madenciliğinin kârlılığını hesaplama
Bunun için öncelikle
Cryptowizzard Mining Calculator sitesine gitmeniz gerekiyor. Karşınıza gelen
ekranda Ethereum’un anlık değerlerini göreceksiniz. Hardware kısmından kullanmak
istediğiniz kartı seçin. Kartın Hashrate değeri otomatik olarak belirecektir.
Eğer kullanmak istediğiniz kart listede yoksa ilgili değeri kendiniz öğrenip
girmelisiniz. Cost kısmına da ekran kartının fiyatını dolar cinsinden yazın.
Solo/Pool Mining kısmında ikinci boşluk olan Price/kwh kısmına da kilowatt
başına elektrik masrafını yazın. Şu anda Türkiye’de kWh başına elektrik ücreti
0,44 TL bu da 0,12$ yapıyor (27.06.2017). Tüm bunları yaptıktan sonra altta
çıkan tabloda tahmini kazancı ve elektrik masrafını görebileceksiniz.
RX 580 ve Türkiye’deki
elektrik masrafını hesaba kattığımızda karşımıza çıkan tabloya göre yıllık
olarak 1212, aylık 101 dolar kazanabiliyoruz. RX 580, ülkemizde 400$’dan
satılıyor. Yani bir yıl içerisinde kart kendi parasını çıkarıyor, üstüne de
cebimize 800$’dan fazla para kalıyor. Toplam tutardan bir de maden havuzu
ücretini çıkarmak gerekiyor. Bu da çoğu maden için %1 Ethereum. Bazı madencilik
yazılımlarının geliştiricilerinin de %1-2 pay alabildiklerini ekleyelim.
Burada dikkate
alınması gereken bir başka nokta da hem doların hem de Ethereum fiyatının
değişkenlik göstermesi. Örneğin 14 Haziran 2017’de 300 doların üzerinde olan
Ethereum, bugün 250 doların altına inmiş durumda. Benzer şekilde doların da
düşüp çıktığı su götürmez bir gerçek. Öte yandan Ethereum gibi dijital para
birimleriyle madencilik yaparken kur değişikliklerini beklemek zorunda kalmadan
hesabınıza sürekli yeni bakiye ekleyebiliyorsunuz. Ek olarak Ethereum’un
çıktığı günden bu yana ara sıra düşüşler olsa da genel olarak sürekli yükseliş
gösterdiğini söyleyebiliriz.
Kârlılık uyarısı
Daha önce de
bahsettiğimiz zorluk seviyesi artmaya devam edecektir. Özellikle de yeni ve
verimli GPU’ların piyasaya sürülmesi, zorluk seviyesini doğrudan etkileyebilir.
Bir başka nokta da piyasanın DAO krizine karşı alınan önleme tepkisi. Eğer
alınan önlem beğenilemezse Ethereum’un çökmesi dahi olasılıklar içerisinde. Bu
bağlamda dijital madenciliğin diğer bütün yatırım araçları gibi riskli olduğunu
belirtelim. Ayrıca bu işlemin grafik kartlarının ömrünü daha çabuk tükettiğini
de ekleyelim.
Grafik kartı seçimi
Ethereum madenciliği
denildiğinde AMD kartlar öne çıkıyor. Mimarileri gereği madenciliğe daha yatkın
olan bu kartların stokları da tükenmiş durumda.
Seçeceğiniz grafik
kartı en az 4 GB belleğe sahip olmalı. AMD RX serisi bu konuda önerilen
kartlardan. Radeon RX 580 de madencilerin sıkça tercih ettiği bir model. Ancak
ikinci el alacaksanız, madencilik yapan birisinden değil de oyun amaçlı
kullanan birisinden almak GPU ömrü açısından daha avantajlı olacaktır.
Ethereum madenciliğine
başlayın!
Öncelikle madenciliğe
başlamak için ihtiyacınız olan şeylere bakalım:
Jaxx yazılımı
(Ethereum’larınızı koyacağınız dijital cüzdanınız)
En güncel grafik kartı
sürücüleri
Nanopool havuzu için
konfigürasyon dosyası ve mining için Claymore DualMiner
Jaxx ile dijital
cüzdan oluşturun
Jaxx’ın sitesine
girdikten sonra Windows için olan Jaxx sürümünü indirebilirsiniz. Kurulum
gerektirmeyen yazılımı ZIP dosyasından çıkartıp Jaxx.exe programını doğrudan
çalıştırabilirsiniz. Çalıştırdığınızda yapmanız gereken ilk şey ise cüzdan
oluşturmak olacak.Program açıldıktan sonra Create New Wallet seçeneğiyle yeni
bir cüzdan oluşturun.
Jaxx ile Bitcoin’den
Ethereum’a, Litecoin’den Zcash’e kadar birçok dijital para birimi için cüzdan
oluşturabilirsiniz. Bu rehberde ETH’yi seçip ilerleyin ve cüzdanınızı
oluşturun.
İsterseniz Tools
> Backup kısmından cüzdan bilgilerinizin yedeğini alabilirsiniz.
Jaxx size 12 güvenlik
kelimesi tanımlayacak. Bunları bir yere kaydedin. İnternete bağlanmayan bir
cihazda ya da normal bir kağıtta saklarsanız daha güvenli olur.
Eğer kurulum
aşamasında yedekleme kısmını Skip diyerek geçerseniz, 12 güvenlik kelimesi
verilmeyecektir. O yüzden I understand kutucuklarını işaretleyip Continue
seçeneğine tıkladığınızdan emin olun.
Jaxx’ın mobil
platformlarda da uygulaması olduğundan, istediğiniz her yerden cüzdanınızı
kontrol edebilirsiniz.
Bu kadar basit. ETH
kısmından cüzdan adresinizi görebilirsiniz. Your current Ethereum address şeklindeki
bir ibarenin altında cüzdan adresiniz, karmaşık karakterlerle bellidir.
Sağındaki simgeden adresi kopyalayabilirsiniz.
Şimdi bir sonraki aşamaya geçelim.
Nanopool havuzuna
girin ve madenciliğe başlayın
Tek başınıza madencilik
yapmak size çok fazla ETH kazandırmaz ve bir kazanç elde etmek çok daha uzun
zaman alır. Bu bağlamda GPU’larla dolu bir odanız yoksa, madencilik havuzları
daha mantıklı olacaktır. Ancak şunu da not etmekte fayda var, kazancınızın %1’i
havuza, %1’i de madencilik programını yazan geliştiriciye gidiyor. Dilerseniz
yüzdelik dilim almayan yazılımlar da kullanabilirsiniz fakat bu yazılımlar daha
verimsiz olabilir. Şimdi Nanopool’dan gerekli ayarları yapın ve mining
programınızı indirin.
https://eth.nanopool.org/help
adresine girin. Download Claymore DualMiner düğmesinden madencilik programınızı
indirin. O inerken de Generate your config düğmesinden sistem ve cüzdan
bilgilerinizi girin.
Önce işletim
sisteminizi, sonra GPU markanızı seçin.
Sisteminize bir ad
verip bir e-posta tanımlayın.
0x ile başlayan kısma
cüzdan adresinizi girin.
Second algorithm
kısmını, ikinci bir algoritma kullanmayacağınız için None olarak ayarlayın.
Generate your config
kısmından yaptığınız ayarlar sonucu inen dosyayı, ilk indirdiğiniz Claymore
DualMiner klasörünün içine atın. Bu dosyalar ZIP formatında olduğu için
dosyaları önce arşivden çıkarıp ortak bir klasöre atmanız gerekiyor.
Klasörün içerisindeki
start.bat dosyasına sağ tıklayıp Düzenle dediğinizde şu şekilde görünmeli:
NVIDIA:
EthDcrMiner64.exe -epool eth-eu2.nanopool.org:9999 -ewal
0x877cd8c02d3977836eb0f398b0d2b9bf8595240a.sistemadı/eposta -epsw x -mode 1
-ftime 10
AMD: setx
GPU_FORCE_64BIT_PTR 0
setx GPU_MAX_HEAP_SIZE
100
setx
GPU_USE_SYNC_OBJECTS 1
setx GPU_MAX_ALLOC_PERCENT
100
setx
GPU_SINGLE_ALLOC_PERCENT 100
EthDcrMiner64.exe
-epool eth-eu1.nanopool.org:9999 -ewal
0x877cd8c02d3977836eb0f398b0d2b9bf8595240a.sistemadı/eposta -mode 1
0x877cd8c02d3977836eb0f398b0d2b9bf8595240a
yerine siz kendi cüzdan adresinizi yazmalısınız!
İşte bu kadar!
Start.bat dosyasına çift tıkladığınız zaman mining işlemi başlayacaktır.
Sistemi açınca
madenciliği otomatik başlatma
Bilgisayar açıldığında
madencilik işlemine otomatik olarak başlaması için start.bat dosyasını
kopyalayın.
Windows logosu + R tuş
birleşimiyle Çalıştır ekranını açın.
Buraya shell:startup
yazın ve Enter’a basın.
Açılan yeni pencerenin
içine sağ tıklayıp açılan menüden Kısayol yapıştırseçeneğini seçin.
Bu pencerenin içindeki
programlar bilgisayar açıldığında otomatik olarak başlar.
Buna ek olarak
elektrik kesintileri sonrası bilgisayarınızın kapalı kalmaması, tekrar otomatik
açılması için BIOS’ta da ufak bir ayar değişikliğine gidebilirsiniz. BIOS’ta
yer alan Restore on AC/Power Loss ayarını On olarak değiştirin ve F10 ile
ayarları kaydedin. Artık elektrik kesintisi sonrasında da bilgisayarınız
otomatik olarak açılacaktır.
Sık Sorulan Sorular
S: Jaxx bana 12
güvenlik kelimesini vermedi, ne yapabilirim?
C: Jaxx’a girin.
Menu>Tools>View Backup Phrase seçeneğinden görebilirsiniz.
S: X kartım/ X
sistemim var. Bunlarla madencilik yapılır mı?
C: Her kartla
madencilik yapılır. Ne kadar iyi kart, o kadar güçlü madencilik, o kadar hızlı
kazanç.
S: X kartla ayda ne
kadar kazanırım?
C: Kartın MH/s
değerini öğrenin. Örneğin R9 295 X2 ile 46.0 MH/s gücünde ETH madenciliği
yapılabiliyor. Mining Calculator Bitcoin, Ethereum, Litecoin, Dash and Monero
adresinden MH/s gücünü ve kartın TDP değerini girerseniz size bir tablo
çıkaracaktır. Oradan aylık kazancınızı ve giderinizi görebilirsiniz. Türkiye’de
kWh başına elektrik ücreti 0,12$ – 0,44 TL.
S: X kart ne kadar
performans verir?
C:AMD kartlar Ethereum
madenciliğinde tercih edilecek GPU olmalıdır. Yapılan son testlerde yukarıdaki sonuçlar
alınmıştır. Kart seçimini buna göre yapabilirsiniz.
S: Sisteme bir zararı
var mı?
C: Yok denemez. Grafik
kartınız sürekli olarak tam yükte çalışacak. Haliyle ömrü kısalacak.
S: İstatistiklerime
nasıl bakarım?
C: Nanopool | Ethereum
| Account linkindeki 0x877cd8c02d3977836eb0f398b0d2b9bf8595240a kısmını kendi
cüzdan adresinizle değiştirin. İstatistikler orada görünecektir.
S: Madenciliğe
başladım ama cüzdanda para görünmüyor?
C: Nanopool bir
madencilik havuzudur. 0,2 ETH kazı (madencilik, mining) yaptığınızda ödemeniz
otomatik olarak cüzdanınıza yapılacaktır. Yani Balance değeri 0.2 ETH olduğunda
bu miktar sizin cüzdanınıza otomatik olarak yatacak ve Nanopool sayfasında
Balance kısmı sıfırlanacaktır. 0.2 değerine günde birkaç kez ulaşabildiğiniz
takdirde yine günde birkaç kez ödeme yapılacaktır. Ödemeyi almak için elle
herhangi bir işlem yapmanıza gerek yoktur. Tek bir ekran kartı ile bu süre iki
haftayı bulabilir.
S: Jaxx’daki cüzdan
adresim sürekli değişiyor!
C: Panik yok. Jaxx,
kendi sitesinde bu duruma değinmiş. Cüzdan adresleri, ödeme/aktarım
yapıldığında güvenlik amaçlı değişebiliyor. Eski adreslerinizle birlikte var
olan adresinize ödeme alabiliyorsunuz. Bakiye bölünmüyor. Eski cüzdan
numaralarınızı görmek için Menu > Tools > Display Private Keys
kısmına gidebilirsiniz.
S: Farklı
bilgisayarlardan aynı hesap için madencilik yapılabilir mi?
C: Evet.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder